Lại một bản dịch mới!

Hôm nay lại vui vẻ giới thiệu cùng mọi người bản dịch tiếng Anh bài Ngày Đó Chúng Mình của mình – Those Days! Thực ra bản dịch này mình viết cũng lâu rồi, nhưng có một câu chưa ưng ý nên để đến bây giờ. Hồi bắt đầu viết thì mình đang đọc về “cảm tính” trong nhạc Phạm Duy, so sánh với “não tính” của Trịnh Công Sơn và “lãng mạn tính“ của nhiều nhạc sĩ thời bấy giờ. Theo nhạc sĩ tự giải thích, “cảm tính” nghĩa là: ngày đó chúng mình yêu nhau không cần có suối mơ hay bến xuân gì cả, chỉ có hai người và một tình yêu thôi (mình không nhớ rõ nguyên văn!) Và Ngày Đó Chúng Mình có thể coi là một bài nhạc đại diện cho phong cách “cảm tính” này của Phạm Duy. “Ngày đó có bơ vơ lạc về trời…”

Tuy nhiên, khi dịch bài này, mình có hơi lái qua một chút về khái niệm “cảm tính” trong Thơ mới. Đó là những hình ảnh, những câu chữ… đôi khi ta không cần hiểu rõ ràng, mà nương theo dòng cảm xúc để “cảm nhận” nét tuyệt vời của nó! Và ở bài này, mình đã dịch thoát ý hơn so với Tình Ca hay Nghìn Trùng Xa Cách, chẳng hạn như từ “Auld Lang Syne” rõ ràng trong nghĩa tiếng Anh là một bài ca hát vào dịp lễ hội cuối năm, không liên quan gì tới “ngày đó chúng mình yêu nhau” cả, nhưng mình không ngại dùng nó, chỉ để gợi đến những bài ca xa xưa phong giữ những kỷ niệm mà thôi.

THOSE DAYS

1.
Those days, you came to me gently
Ngày đó có em đi nhẹ vào đời

bringing pale moonlight from the splendid sky
Và mang theo trăng sao – đến với lời thơ nuối

Those days, I lost to old day-dreams
Ngày đó có anh mơ lại mộng ngời

You would be confined deep in my cursed mind
Và se tơ kết tóc – giam em vào lòng thôi

Auld Lang Syne!
We’d sing, feeling our long ways
Ngày đôi ta ca vui tiếng hát vói đường dài

Poetry would say: I love you!
Ngâm khẽ tiếng thơ khơi mạch sầu lơi

Auld Lang Syne!
Never could you get rid of
Ngày đôi môi đôi môi đã quyết trói đời người

my lips, my hand, my heart, my love…
ôi những cánh tay đan vòng tình ái

Those days, our dream was meant to last
Ngày đó có ta mơ được trọn đời

through four white oceans, nine foggy heavens
Tình vươn vai lên khơi – tới chín trời mây khói

Those days, we’d whisper to smooth sand:
Ngày đó có say duyên vượt biển ngoài

Please keep secret for our castle of love!
Trùng dương ơi! Giữ kín cho lâu đài tình đôi

2.
Those days, since you left me softly
Ngày đó có em ra khỏi đời rồi

pale moonlight has died, and dark winds went wild
Và mang theo trăng sao chết cuối trời u tối

Those days, my blind eyes kept finding
Ngày đó có anh mê mải tìm lời

in the tattered night, calling us to mind
Tìm trong đêm rách rưới – cơn mơ nào lẻ loi?

Auld Lang Syne!
At last, we’ve buried our voice
Ngày đôi ta chôn vơi tiếng hát đã lạc loài

We’ve dropped our pure dream in the stream
Chôn kín tiếng thơ rơi, ngậm ngùi rơi

Auld Lang Syne!
Your lips, they have torn my smile
Ngày đôi môi thương môi đã xé nát nụ cười

If only my poor hand could cry!
Ôi những cánh tay ngỡ ngàng tả tơi

Those days, you promised a wedding
Ngày đó có bơ vơ lạc về trời

We’d live in the sky. I’d live in your eyes
Tìm trên mây xa khơi – có áo dài khăn cưới

And now, still oceans are roaring
Ngày đó có kêu lên gọi hồn người

I should call my heart some kind of sorrow…
Trùng dương ơi! Có xót xa cũng hoài mà thôi!

20/10/2007
Nam Phong
*nam_phong@hotmail.com
__________________________________________________________________

Đồng thời, về nhược điểm dư một chữ ở câu đầu bản dịch Tình Ca, sau khi tham khảo ý kiến của một số người bạn như AK, TTH, BF… và thấy là việc phạm một lỗi ngữ pháp nhỏ còn hơn sửa chữa điệu nhạc của nguyên tác (đã thử thêm một nốt vào câu đầu, và giảm bớt trường độ một vài nốt nhạc để đảm bảo đủ nhịp, nhưng không ổn!) mình đã thay đổi bản dịch một chút.

LOVESONG OF VIETNAM

1.
I love Mothertongue since the day that I was born
Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời người ơi

So sweet was the lullaby! Oh oh “Once upon a time”…
Mẹ hiền ru những câu xa vời… À à ơi tiếng ru muôn đời…

Mothertongue!
Tiếng nước tôi

We’ve sung for four thousand years
Bốn ngàn năm ròng rã buồn vui

We’ve sung all with love and tears (oh tears)
Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi

Mothertongue!
Tiếng nước tôi

Nothing else can be so warm
Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi

Nothing else can be my heart (oh heart)
Thoắt ngàn năm thành tiếng lòng tôi (nước ơi)

Brothers, can you hear? In the songs from long ago
Tôi yêu tiếng ngang trời, những câu hò giận hờn khôn nguôi

We believe and we should go for the dream of tomorrow!
Nhớ nhung hoài mảnh tình xa xôi, vững tin vào mộng đẹp ngày mai!

One love for the Truyen Kieu,
Một yêu câu hát Truyện Kiều

as smooth as the kite-flute of Vietnam
Lẳng lơ như tiếng sáo diều… diều làng ta

And love for the neighbour,
Và yêu cô gái bên nhà

The girl who speaks the words, words of charm
Miệng xinh ăn nói mặn mà… mà có duyên

2.
I love Motherland since the blue dawn of Bien Dong
Tôi yêu đất nước tôi nằm phơi phới bên bờ Biển Đông

Those are fertile paddy fields. Those are such breathtaking views
Ruộng đồng vun sóng ra Thái Bình. Nhìn trùng dương hát câu no lành

Motherland!
Đất nước tôi

Mount Truong Son fades in sunset
Dãy Trường Sơn ẩn bóng hoàng hôn

Western land waits for people (oh land)
Đất miền Tây chờ sức người vươn (đất ơi)

Motherland!
Đất nước tôi

In forests live the spirits
Núi rừng cao miền Bắc lửa thiêng

In white rice live the soft winds (oh winds)
Lúa miền Nam chờ gió mùa lên (lúa ơi)

I love long rivers
Tôi yêu những sông trường

Huong Giang, river for lovers
Biết ái tình ở dòng sông Hương

Cuu Long, river of the wealth
Sống no đầy là nhờ Cửu Long

Song Hong, river of the faith
Máu sông Hồng đỏ vì chờ mong

Because of harmony
Vì yêu thế giới mịt mùng

We shall preserve paddies of Vietnam
Cùng tôi xây đắp ruộng đồng… đồng Việt Nam

The birds will spread their wings
Làm sao chắp cánh chim ngàn

Singing right from the North to the South
Nhìn Trung Nam Bắc kết hàng… hàng mến nhau

3.
I love the farmers standing bravely forever
Tôi yêu bác nông phu đội sương đứng bên bờ ruộng sâu

In the sun and in the rain. Everything comes from their hands
Vài ngàn năm đứng trên đất nghèo. Mình đồng da sắt không phai màu.

The brown clothes!
Tấm áo nâu

The mothers work all life long
Những mẹ quê chỉ biết cần lao

The children work all day long (oh long)
Những trẻ quê bạn với đàn trâu (áo ơi)

The brown clothes!
Tấm áo nâu

Setting out from the plateaux
Rướn mình đi từ cõi rừng cao

Paving hard ways to Ca Mau (oh hard)
Dắt dìu nhau vào đến Cà Mau (áo ơi)

There came true heroes throughout the proud history
Tôi yêu biết bao người, Lý Lê Trần và còn ai nữa

Ly, Le, Tran – the dynasties. It will last permanently!
Những anh hùng của thời xa xưa. Những anh hùng của một ngày mai!

Oh love is fabulous!
Vì yêu, yêu nước, yêu nòi

The song of happiness, we will sing
Mùa xuân tôi hát lên bài tình ca

Our fields are evergreen
Ruộng xanh tươi tốt quê nhà

Flowers are blossoming in our hearts!
Lòng tôi đã nở như là đóa hoa

I love Mothertongue
Tôi yêu tiếng nước tôi

I love Motherland
Tôi yêu tiếng nước tôi

All my love!
Tiếng nước tôi!

9/10/2007
Nam Phong
* nam_phong@hotmail.com